- S'ólh Halq'eméylem : Alétse tel Lháts'tel
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 2: Stl'ítset
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 3: Lháq'etchexw la te Letám
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 4: El Stl'í. Alétse?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 5: Lháq'etchexw la te letám.
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 6: Li te Kéchel
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 7: Li te Kó
- S'ólh Halq'eméylem S'íwes 8: Li te Letám
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 9: Li te Lá:lém
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 10: Lí te Kéchel
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 11: Li te Lá:lém
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 12: Li te Lá:lém
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 13: Li te Syó:ysáwtxw
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 14: Li te Syó:ysáwtxw
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 15: Li te Kéchel
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 16: Éwe el Stl'ís!
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 17: Lí ulh Píwetes tl' Máli ye Sth'óqwi?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 18: Áletse tel X̲éltel?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 19: Áletse te Tl'álhem?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 20: Lichexw Xwemá:qet?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 21: Lhéqwchexw!
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 22: Te S'élíyá
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 23: Tsel Ékw'elexw!
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 24: Le Xwe'ít Tútl'ó?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 25: Tsel Ts'lhám...
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 26: Lichexw Th'ex̲wá:tsesem?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 27: Lichexw Xóxekw'em?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 28: Kwelátes tl' Máli te X̲á:ws Swíweles
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 29: Le ew Stá the Máli
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 30: Xóxelhmettsel te Sqáqele
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 31: Selchím ta' Swáyel?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 32: Lí Máytemkw'eTewátes?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 33: Lí Petámethó:me?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 34: Líchexw Kw'ókw'iy?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 35: Th'íyxwem Sátelhsthóxchexw
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 36
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 37: Stámcha kw'e Lép'exexw?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 38: Stám kw'e Chxélches tl' Chól?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 39: Stám kw'e Thíytexw?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 40: La qw'óqw'emó:thel the Máli.
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 41: Ílh me tá:methó:m kw'e wátes
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 42: Líchexw lhíts'eqwem?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 43: Tewát kw'e lép'ex tel s'álhtel?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 44: Éy te sq'ép
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 45: Ts'áts'el ew éy te'íle sq'éylo
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 46: Elétse te Sth'óqwi el Schxélcha?
- 47: Shxwlíselh kw'els stá
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 48: Stl'ítset kw'e Sqemó:s te Músmes.
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 49: Líp Lám te Shxwímálá...
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 50: Chó:lxwem ta' sxéle!
S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 27: Lichexw Xóxekw'em? - 27: Did You Take a Bath?
Qwú:lqwelqweltel 27A
A
Líchexw hóy xo:kw'em?
Did you already take a bath?
B
Éwe. Éwe ílalh xó:kw'em. Éwe el stl'ís kw'els xó:kw'em.
No. I didn't take a bath. I don't want to take a bath.
A
Iyólem kw'as xó:kw'em mékw' swáyel.
You should take a bath every day.
B
Xwe'ít kwa?
Why?
A
Xwá xo:kw'emexw qesu xíxets'em.
If you don't take a bath, then you will get stinky
Qwú:lqwelqweltel 27B
A
Lichap hóy xo:kw'emélep?
Did you guys already take a bath?
B
Éwe. Éwe it xó:kw'em. Éwe stl'ítset xó:kw'emtset.
No. We didn't take a bath. We don't want to take a bath.
A
Iyólem kw'as xó:kw'emelep mékw' swáyel.
You should take a bath every day.
B
Xwe'ít kwa?
Why?
A
Xwá xo:kw'emélep qesu xwa pápeth'em.
If you don't take a bath, then you will get stinky.
| Audio | Halq'eméylem | English |
|---|---|---|
| Éwe tsel lil pápeth'em. | I am not stinky. | |
| Éwe chexw lixw pápeth'em. | You are not stinky. | |
| Éwe tset lit pápeth'em. | We are not stinky. | |
| Éwe chap lip pápeth'em. | You folks are not stinky. | |
| Lichap hóy xo:kw'emélep? | Did you guys already take a bath? | |
| Líchexw hóy xo:kw'em? | Did you already take a bath? | |
| Éwe. Éwe it xó:kw'em. Éwe stl'ítset xó:kw'emtset. | No. We didn't take a bath. We don't want to take a bath. | |
| Éwe. Éwe ílalh xó:kw'em. Éwe el stl'ís kw'els xó:kw'em. | No. I didn't take a bath. I don't want to take a bath. | |
| Xwe'ít kwa? | Why? | |
| Iyólem kw'as xó:kw'em mékw' swáyel. | You should take a bath every day. | |
| Iyólem kw'as xó:kw'emelep mékw' swáyel. | You should take a bath every day. | |
| Xwá xo:kw'emexw qesu xíxets'em. | If you don't take a bath, then you will get stinky | |
| Xwá xo:kw'emélep qesu xwa pápeth'em. | If you don't take a bath, then you will get stinky. |
Saying 'I am Not' in Halq'eméylem
Because there is no word for to be (are, am, etc.) in Halq'eméylem, there is no real difference between I am not... and I do not.... In both cases you will simply use the exact same pattern you already know, i.e. the one shown in (1) below. Examples are shown in (2).
(1) Éwe lil ...
I am not ...
(2) (a) Éwe líl xíxets'em.
I am not stinky.
(b) Éwe líl híkw.
I am not big.
Similarly for You are not..., you simply use the same pattern that you know for You do not... (i.e. Éwechexw lixw... ), and so on for the other doer-endings that you know.