- S'ólh Halq'eméylem : Alétse tel Lháts'tel
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 2: Stl'ítset
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 3: Lháq'etchexw la te Letám
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 4: El Stl'í. Alétse?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 5: Lháq'etchexw la te letám.
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 6: Li te Kéchel
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 7: Li te Kó
- S'ólh Halq'eméylem S'íwes 8: Li te Letám
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 9: Li te Lá:lém
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 10: Lí te Kéchel
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 11: Li te Lá:lém
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 12: Li te Lá:lém
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 13: Li te Syó:ysáwtxw
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 14: Li te Syó:ysáwtxw
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 15: Li te Kéchel
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 16: Éwe el Stl'ís!
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 17: Lí ulh Píwetes tl' Máli ye Sth'óqwi?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 18: Áletse tel X̲éltel?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 19: Áletse te Tl'álhem?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 20: Lichexw Xwemá:qet?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 21: Lhéqwchexw!
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 22: Te S'élíyá
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 23: Tsel Ékw'elexw!
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 24: Le Xwe'ít Tútl'ó?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 25: Tsel Ts'lhám...
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 26: Lichexw Th'ex̲wá:tsesem?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 27: Lichexw Xóxekw'em?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 28: Kwelátes tl' Máli te X̲á:ws Swíweles
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 29: Le ew Stá the Máli
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 30: Xóxelhmettsel te Sqáqele
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 31: Selchím ta' Swáyel?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 32: Lí Máytemkw'eTewátes?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 33: Lí Petámethó:me?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 34: Líchexw Kw'ókw'iy?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 35: Th'íyxwem Sátelhsthóxchexw
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 36
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 37: Stámcha kw'e Lép'exexw?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 38: Stám kw'e Chxélches tl' Chól?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 39: Stám kw'e Thíytexw?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 40: La qw'óqw'emó:thel the Máli.
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 41: Ílh me tá:methó:m kw'e wátes
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 42: Líchexw lhíts'eqwem?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 43: Tewát kw'e lép'ex tel s'álhtel?
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 44: Éy te sq'ép
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 45: Ts'áts'el ew éy te'íle sq'éylo
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 46: Elétse te Sth'óqwi el Schxélcha?
- 47: Shxwlíselh kw'els stá
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 48: Stl'ítset kw'e Sqemó:s te Músmes.
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 49: Líp Lám te Shxwímálá...
- S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 50: Chó:lxwem ta' sxéle!
S'ólh Halq'eméylem S'í:wes' 22: Te S'élíyá - 22: A Dream
Qwú:lqwelqweltel 22A
A
Stám kw'e ixw éliyemet kw'e xwelá:ltelh?
What did you dream about last night?
B
Tsel élíyá kw'as ew híkw stl'áleqem.
Tsel élíyá kw'as ew híkw stl'áleqem.
A
Litsel sí:síthóme?
Litsel sí:síthóme?
B
Á:'a. Chexw ts'áts'el wel qel li tel s'élíyá, tl'osu kw'óqwethóme.
Á:'a. Chexw ts'áts'el wel qel li tel s'élíyá, tl'osu kw'óqwethóme.
Qe ew s'élíyá'ó
Qe ew s'élíyá’ò.
Qwú:lqwelqweltel 22B
A
A Stám kw'e ixw éliyemet kw'e xwelá:ltelh?
What did you dream about last night?
B
Tsel élíyá kw'asap iyá:q kw'e lám ye híkw stl'eltl'áleqem.
I dreamed that you guys turned into big monsters.
A
Litset lép'exóme?
Did we eat you?
B
Éwe. Qe ts'áts'elchap ew qel li tel s'élíyá, tl'osu kw'óqwetóle.
No. You guys were very bad in my dream, so I hit you.
Qe ew s'élíyá'ó.
But it was only a dream.
| Audio | Halq'eméylem | English |
|---|---|---|
| Tsel eliyemethóme. | I dreamed about you. | |
| Tsel éliyemetóle. | I dreamed about you folks. | |
| Lichexw éliyemethóx? | Did you dream about me? | |
| Lichexw éliyemetóxw? | Did you dream about us? | |
| Tsel sí:símethóme. | I am scared of you. | |
| Tsel sí:símetóle. | I am scared of you folks. | |
| Chexw sí:sísthóx. | You scare me. | |
| Chexw sí:sístóxw. | You scare us. | |
| A Stám kw'e ixw éliyemet kw'e xwelá:ltelh? | What did you dream about last night? | |
| Stám kw'e ixw éliyemet kw'e xwelá:ltelh? | What did you dream about last night? | |
| Tsel élíyá kw'asap iyá:q kw'e lám ye híkw stl'eltl'áleqem. | I dreamed that you guys turned into big monsters. | |
| Tsel élíyá kw'as ew híkw stl'áleqem. | Tsel élíyá kw'as ew híkw stl'áleqem. | |
| Litsel sí:síthóme? | Litsel sí:síthóme? | |
| Litset lép'exóme? | Did we eat you? | |
| Éwe. Qe ts'áts'elchap ew qel li tel s'élíyá, tl'osu kw'óqwetóle. | No. You guys were very bad in my dream, so I hit you. | |
| Á:'a. Chexw ts'áts'el wel qel li tel s'élíyá, tl'osu kw'óqwethóme. | Á:'a. Chexw ts'áts'el wel qel li tel s'élíyá, tl'osu kw'óqwethóme. | |
| Qe ew s'élíyá'ó. | But it was only a dream. | |
| Qe ew s'élíyá'ó | Qe ew s'élíyá’ò. |
You Folks (as Receiver of the Action)
If you folks is the receiver (object) of the action, you put an ending -óle onto the verb. Again, there is no change from t to th before the -óle ending.
(3) óxwest give it to
óxwestóle give it to you [ t does not change to th before – óle]
(4) kw'átset look at
kw'átsethóle look at you [ t does not change to th before -óle]
You may wonder how -óle is different from -chap. The difference is that -óle is used when you folks is the receiver of the action (someone is doing something to you folks), where-as -chap is used when you folks is doer (subject).
Us
To say us in Halq'eméylem you use an ending -óxw. Unlike the other receiver endings you have studied (-óx and -óme) with this -óxw ending is not any change from t to th if the verb ends in a t. Some examples are shown in (1) and (2).
(1) óxwest give it to
óxwestóxw give it to us [ t does not change to th before -óxw]
(2) kw'átset look at
kw'átsetóxw look at us [ t does not change to th before -óxw]